Un "nocturno del hueco" para Álvaro Cunqueiro

  1. Ana Sofía Pérez-Bustamante Mourier 1
  1. 1 Universidad de Cádiz
    info

    Universidad de Cádiz

    Cádiz, España

    ROR https://ror.org/04mxxkb11

Revista:
Volvoreta: revista de literatura, xornalismo e historia do cinema

ISSN: 2530-9943

Ano de publicación: 2019

Título do exemplar: Y, sin embargo, no está solo. Wenceslao Fernández Flórez y los escritores gallegos en lengua española

Número: 3

Páxinas: 91-110

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Volvoreta: revista de literatura, xornalismo e historia do cinema

Resumo

This essay deals with the literary work of Álvaro Cunqueiro (1911-1981) in four directions. 1) First, The need to determine a bilingual corpus, and to complete (and perhaps correct) his biography, in which essential information is missing to understand his work. 2) The early presence in his poetry of an elegiac feeling related to erotic sadness and lost paradise. This feeling is prior to the civil war, is carried through a surrealizing imagery and could point to a socially unassumable homoerotism. 3) In the 40s BC it goes from the hermetic symbolism to a literary reformulation of its melancholy that will culminate in the novels of the 50s. It is a time in which AC moves between multiple and contradictory sociopolitical pressures and pressures, which include his reintegration into the galleguismo. 4) Finally, the work of AC is analyzed in the framework of the interest in the primivitivism that marks the humanities and creation from the avantgarde. Its inclusion is proposed in the magicist currents, rare in Spain and closely associated with the poetics that unite traditionalism and surrealism. And intellection of his narrative is proposed as a transformation of his first lyrical impulse. Because in the field of fiction there is no fault and the dreamer can transvest into his dreams.

Referencias bibliográficas

  • AA.VV. (1994). Homenaje a Álvaro Cunqueiro. Boletín de la Fundación Federico García Lorca, 15, pp. 9-177.
  • AMOEDO LÓPEZ, G. (2010). A memoria e o esquecemento. O franquismo da provincia de Pontevedra. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • CASARES, C. (1981). Leria con Álvaro Cunqueiro, Grial, 72, abril-maio-xunio, pp. 202-209.
  • CASTRO BUERGUER, I. (2004). Os alófonos fantásticos. Poemas descoñecidos de Alvaro Cunqueiro, Anuario de estudos literarios galegos, 2004, pp. 30-39.
  • COCHÓN, L. (2014). “Álvaro Cunqueiro e Antonio Odriozola”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 207-242.
  • COCHÓN, L. (Ed.) (2012). Saiban cantos estas cartas viren... Álvaro Cunqueiro e Alberto Casal (1955-1961), Cadernos Ramón Piñeiro XXIII.
  • CONDE, P. (1980). Álvaro Cunqueiro: la tristeza es un lujo para jóvenes [entrevista], El País, 20 de abril.
  • CUNQUEIRO, A. (1964a). As mil caras de Shakespeare, Grial, II, pp. 419-436.
  • CUNQUEIRO, A. (1964b). “Lugo”. En La España de cada provincia. Madrid: Publicaciones Españolas, pp. 469-477.
  • CUNQUEIRO, A. (1978). Xan, o bó conspirador (Invención nun prólogo e dous actos) [1933], Grial, 60, pp. 204-207.
  • CUNQUEIRO, A. (1980). Prólogo al estudio de D. Martínez Torrón, La fantasía lúdica de Á.C. La Coruña: Edicios do Castro, pp. 5-7.
  • CUNQUEIRO, A. (1983). Antología poética. Selección, prólogo y traducción de César Antonio Molina. Barcelona: Plaza & Janés.
  • CUNQUEIRO, A. (1984). Imaginación e creación [1963], traducido por C. A. Molina en el volumen Tesoros y otros magias. Barcelona: Tusquets, pp. 194-203.
  • CUNQUEIRO, A. (1991a). Autopoética e poesías. 1935. Ed. X. Filgueira Valverde. Santiago de Compostela: Consello da Cultura.
  • CUNQUEIRO, A. (1991b). Herba aquí ou acolá. Ed. comentada y aumentada por X. H. Costas González. Vigo: Galaxia.
  • CUNQUEIRO, A. (1991c). Álvaro Cunqueiro: escritos recuperados: Día das Letras Galegas 1991. (Ed.) Departamento de Filoloxía Galega. Prólogo Anxo Tarrío Varela. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
  • Cunqueiro, A. (1995). Rúa 26. Diálogo limiar. Introd. T. López. A Coruña: Edicións Laiovento,
  • CUNQUEIRO, A. (2003). Cartas ao meu amigo. Epistolario mindoniense a Francisco Fernández del Riego (1949-1961). Ed. F. Fernández del Riego. Vigo: Galaxia.
  • CUNQUEIRO, A. (2006). Obras literarias. 2 vols. Ed. al cuidado de J. M. Dobarro Paz. Madrid: Fundación José Antonio de Castro. Biblioteca Castro.
  • CUNQUEIRO, A. (2011). “Un otoño compostelano” [1980]. En Prólogos, epílogos y otros escritos dispersos, Ed. Luis Alonso Girgado. Santiago de Compostela: Follas Novas, pp. 15-20.
  • CUNQUEIRO GONZÁLEZ-SECO, C. (1991). “Algumhas horas na biblioteca de Álvaro Cunqueiro”. En A. Herrero Figueroa, B. Penabade Rei, X. Cordal Fustes y R. Reimunde Norenha (Coords.), Congreso A. Cunqueiro (Mondoñedo, abril de 1991). Lugo: Diputación, pp. 207-215.
  • CUNQUEIRO GONZÁLEZ-SECO, C. (2013). “A cociña da miña nai”, “Limiar” a Elvira González-Seco Seoane. En M. Vila Pernas (ed.), A cociña dos Cunqueiro. Vigo: Galaxia, pp. 5-7.
  • DÍAZ JÁCOME, X. (1980). Cunqueiro y Mondoñedo, Los Cuadernos del Norte, III-IV.
  • DOVAL LIZ, J. (1983). El texto transicional: un recuerdo infantil de Álvaro Cunqueiro , Archivum: Revista de la Facultad de Filología, Tomo 33, pp. 251-274.
  • FORCADELA, M. López, T. Vilavedra, D. (2014). Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.
  • Franco Grande, X.L. (1991). Expulsión e readmisión do periodista Álvaro Cunqueiro, A trabe de ouro, 8, 539-572.
  • Forcadela, M. (2014). “A noción do poético en Cunqueiro”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 447-464.
  • GÓMEZ BEDATE, P. (2011). El pensamiento mágico en la poesía española de mediados del siglo XX, Campo de Agramante (Jerez, Fundación Caballero Bonald), 15, pp. 29-50.
  • GÓMEZ RIVAS, I. (Ed.). (1990). As primeiras publicacións de Alvaro Cunqueiro, Boletín galego de literatura, 4, pp. 101-111.
  • GONZÁLEZ, M.G. (2007). Don Álvaro Cunqueiro, juglar sombrío. Sevilla: Fundación José Manuel Lara.
  • GRACIA, J. y RÓDENAS, D. (2011). “Prosistas ‘raros’ o las leyes de la fantasía”. En Historia de la literatura española, 7. Derrota y restitución de la modernidad (1939-2010). Barcelona: Crítica, pp. 556-561.
  • GREENE, T. (1991). Poésie et magie. Paris: Collège de France, Julliard.
  • GULLÓN, R. (1990). La novela lírica. Madrid: Cátedra.
  • HERNÁNDEZ, M. (1994). Antología traducida de AC, Boletín de la Fundación Federico García Lorca, 15, pp. 53-92.
  • LOSADA, B. (2014). “Cunqueiro e a cultura catalá”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario.Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 1077-1082
  • MAINER, J.C. (Ed.). (1971). Falange y literatura. Antología. Barcelona: Labor.
  • MERINO, J. M. (2007), “La narrativa completa de Álvaro Cunqueiro”, Revista de Libros, 2ª época, 1 de mayo.
  • MOLINA, C.A. (2014). “A luz das cidades sumerxidas”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 21-48.
  • MOREIRAS, A. (2014), “Álvaro Cunqueiro y el fetichismo sentimental”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago: Consello da Cultura Galega, pp. 139-156.
  • MUSCHG, W. (1977). Historia trágica de la literatura [1948]. México: FCE.
  • NICOLÁS, R. (Ed.). (1994). Entrevistas con A. Cunqueiro. Prólogo de X. F. Armesto Faginas. Vigo: Nigrán.
  • OUTERIÑO, M. (1979). Álvaro Cunqueiro: Soy un antimarxista visceral, La Región, 8 de julio, pp. 12-13.
  • PÉREZ-BUSTAMANTE MOURIER, A.S. (1991). Las siete vidas de Álvaro Cunqueiro (Cosmovisión, codificación y significado en la novela). Cádiz: Universidad de Cádiz.
  • PÉREZ-BUSTAMANTE MOURIER, A.S. (2000). “Álvaro Cunqueiro”. Galicia, Vol. 6. Escritores gallegos en la literatura española. La Coruña: Hércules de Ediciones, pp. 162-181.
  • PÉREZ-BUSTAMANTE MOURIER, A.S. (2008). “Álvaro Cunqueiro: escritura, lectura, libertad”. En R. Londero (Ed.). Entre Friuli y España. Homenaje a Giancarlo Ricci. Venezia: Mazzanti Editori, pp. 15-29.
  • QUIROGA, E. (1984). Presencia y ausencia de Álvaro Cunqueiro. Madrid: Publicaciones RAE.
  • POZUELO YVANCOS, J.M. (2009). “Teoría de la lírica”. En Poéticas de poetas: teoría, crítica y poesía. Madrid: Biblioteca Nueva, pp. 19-47.
  • PROUST, M. (1998). En busca del tiempo perdido. 4. Sodoma y Gomorra. Madrid: Alianza.
  • REIGOSA, C. (2014). “Mundos y ultramundos de Cunqueiro”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 1063-1072.
  • REIXA, A. (Dir.). (2011). El incierto señor Cunqueiro (documental), Sociedad Estatal de Conmemoraciones.
  • RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, O. (2014). “Álvaro Cunqueiro como intelectual do franquismo”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 329-340.
  • ROMERO, S. (2011). La identidad secreta de Augusto Assía, La Opinión, 22/02.
  • RUTHERFORD, J. (2014). “Álvaro Cunqueiro e a tradición literaria anglófona”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 157-174.
  • SEIXAS SEOANE, M. A. (Ed.) (1991). Álvaro Cunqueiro. Unha fotobiografía. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • SOLER SERRANO, J. (1978). “Entrevista a AC”, programa A fondo, RTVE (1:07:44).
  • Spitzmesser, A.M. (1995). Álvaro Cunqueiro: la fabulación del franquismo. A Coruña: Edicións do Castro.
  • TARRÍO VARELA, A. (1989). Álvaro Cunqueiro ou os disfraces da melancolía. Vigo: Galaxia.
  • TORRENTE BALLESTER, G. (1994). Cunqueiro, entonces, Boletín de la Fundación Federico García Lorca, 15, pp. 17-19.
  • UMBRAL, F. (2000). Álvaro Cunqueiro, El Mundo, 3 de mayo.
  • VALLS, F. (2013). Aparecerá en primavera. Los libros imaginados por Álvaro Cunqueiro, Campo de Agramante: revista de literatura, 18, pp. 47-58.
  • VALLS, F. (2014). “Más allá del Rubicón de Cacabelos: Álvaro Cunqueiro en castellano”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 111-138.
  • VILLANUEVA GESTEIRA, M.D. (2014). “Álvaro Cunqueiro no seo do galleguismo”. En Mil e un cunqueiros. Novas olladas para un centenario. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, pp. 283-294.