Tres epigramas griegos inéditos del humanista Juan de Verzosauna aportación a la historia de la Anthologia Graeca

  1. del pino, Eduardo 1
  1. 1 Universidad de Cádiz
    info

    Universidad de Cádiz

    Cádiz, España

    ROR https://ror.org/04mxxkb11

Revista:
Cuadernos de filología clásica: Estudios griegos e indoeuropeos

ISSN: 1131-9070

Año de publicación: 2021

Número: 31

Páginas: 217-234

Tipo: Artículo

DOI: 10.5209/CFCG.71241 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Cuadernos de filología clásica: Estudios griegos e indoeuropeos

Resumen

En la Collectio Vulcaniana de la Bibliotheek Universiteit Leiden (Vul. 103 I, f. 2v) se conservan tres epigramas griegos inéditos del humanista hispano-latino Juan de Verzosa. Fueron escritos en Lovaina con motivo de la muerte, en 1545, del profesor de griego Rutgerus Rescius. La aparición de los textos aporta más luz al periodo docente del joven Juan de Verzosa en la lengua griega, así como a la historia de la Anthologia Graeca.

Referencias bibliográficas

  • Alphabetum Graecum (1536), Alphabetum Graecum una cum multis aliis, quae expeditum quem reddunt ad grammaticam Graecam capessendam, Louvain, Rutgerus Rescius voor Jan Cock.
  • Aristophanes (1537), Aves, Louvain, Rutgerus Rescius.
  • Bernabé, Alberto (1995), «Una etimología platónica: ΣΩΜΑ-ΣΗΜΑ», Philologus 139.2: 204-237.
  • Bibliothèque Nationale Française (ed.), Acta Rectoria Parisiensis Universitatis, 7 vols. (Latin 9953-9957), disponible en internet en URL (consultada en 1/3/2020): https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?operation=searchRetrieve&version=1.2&query=%28dc.title%20all%20%22Acta%20rectoria%20universitatis%20Parisiensis%22%29&keywords=Acta%20rectoria%20universitatis%20Parisiensis&suggest=1.
  • Brockliss, Lawrence W. B. (1976), The University of Paris in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, Cambridge, University of Cambridge.
  • Cameron, Alan (1987), «Sir Thomas More and the Greek Anthology», en Karl-Ludwig Selig & Robert Somerville (eds.), Florilegium Colombianum: Essays in Honor of Paul Oskar Kristeller, New York, Italica Press: 187-198.
  • Cameron, Alan (1993), The Greek Anthology: from Meleager to Planudes, Oxford, Oxford University Press.
  • Cazes, Hélène (ed.) (2010), Bonaventura Vulcanius, Works and Networks. (Bruges 1538 - Leiden 1614), Leiden ‒ Boston, Brill.
  • Chrysostomus, St Johannes (1529), Peri tou, oti pollou men axiōmatos, dyskolon de episkopein, dialogoi ex. [De sacerdotio sive quod magnae sit dignitatis, sed difficile, episcopum agere, dialogi duo], Louvain, Rutgerus Rescius & Joannes Sturmius.
  • Clenardus, Nicolaus (1530), Institutiones in linguam Graecam, Louvain, ex officina Rutgerus Rescius & Joannes Sturmius.
  • Courcelle, Pierre (1966), «Le corps-tombeau (Plato, Gorgias 493a, Cratyle 400c, Phèdre 250c)», REA 68: 101-112.
  • De Torres, Luis (1577), Ioannis Verzosae epistolarum libri IIII, Panhormi, Mayda.
  • De Verzosa, Juan (1544), De prosodiis liber absolutissimus, nunc primum in gratiam liguae Graecae studiosorum editus, Leuven, Rutgerus Rescius.
  • De Vocht, Henri (1927), Inventaire des archives de l’Université de Louvain (1526-1797) aux archives générales du royaume à Bruxelles, Louvain, Librairie universitaire, Ch. Uystpruyst.
  • De Vocht, Henri (1934), Texts and Studies about Louvain Humanists in the First Half of the XVIth Century: Erasmus, Vives, Dorpius, Clenardus, Goes, Moringus, Louvain, Librairie universitaire, Ch. Uystpruyst.
  • De Vocht, Henri (1951-1955), History of the Foundation and the Rise of the Collegium Trilingue Lovaniense, 1517-1550, 4 vols. Louvain, Librairie universitaire.
  • De Vogel, Cornelia Johanna (1986), Rethinking Plato and Platonism, Leiden, Brill.
  • De Vries de Heekelingen, Herman (1923), Correspondance de Bonaventura Vulcanius pendant son séjour à Cologne, Genève et Bâle (1573-1577): précédée de quelques lettres écrites avant cette époque, Den Haag, Nijhoff.
  • Del Pino, Eduardo (2003), «Grudia me tenuit cultrix studiosa Mineruae: textos relacionados con con la estancia en Lovaina del humanista español Juan de Verzosa», CFC(L) 23.1: 171-209.
  • Del Pino, Eduardo (2006), Juan de Verzosa. Epístolas, Madrid ‒ Alcañiz: Consejo Superior de Investigaciones Científicas ‒ Instituto de Estudios Humanísticos.
  • Del Pino, Eduardo (2016), «En la estela de Horacio: una epístola latina inédita de Giacinto Frangipane», Euphrosyne 44: 153-171.
  • Del Pino, Eduardo (2017a), «Un epicedio latino de Girolamo Fracastoro falsamente atribuido al escritor español neolatino Juan de Verzosa», NLJ 19: 339-367.
  • Del Pino, Eduardo (2017b), «La versión latina de Bonaventura Vulcanius de las ‘Coplas a la muerte de su padre’ del español Jorge Manrique», Bibl.H&R 79. 2: 395-417.
  • Del Pino, Eduardo (2019), «La ‘Biblia Graeca’ de Bonaventura Vulcanius. Nuevos datos del proyecto a partir de sus cartas y poemas latinos», Latomus 78.4: 936-971 (doi: 10.2143/LAT.78.4.3287638).
  • Dewitte, Alfons (1983), «Vulcanius Brugensis. Hoogleraarambt, correspondenten, edita», Sacris erudiri 26: 311-362.
  • Dübner, K. Frederic (1871-1890), Epigrammatum Αnthologia Palatina cum Planudeis et appendice noua epigrammatum ex libris et marmoribus ductorum, annotatione inedita Boissonnadii, Chardonis de la Rochette, Bothii, partim inedita Iacobsii, metrica uersione Hugonis Grotii, apparatu critico et breuibus comentariis, Paris, Ambrosio Firmin-Didot.
  • Deutscher, Thomas B. & Erbe, M. (2003), «Rutgerus Rescius», en Pieter G. Bietenholz & Thomas Brian Deutscher (eds.), Contemporaries of Erasmus: a biographical register of the Renaissance and Reformation, 3 vols, Toronto – Buffalo – London, The University of Toronto Press: 3, 142-144.
  • Euripides (1537), Andromachē, Louvain, Rutgerus Rescius.
  • Evangelia (1541), Evangelia Graeca e Novo Testamento excerpta, quae domincis, et aliis festis diebus leguntur in templis, Louvain, in officina Rutgerus Rescius.
  • Farge, James K. (2006), Students and teachers at the University of Paris: the generation of 1500: a critical edition of Bibliothèque de l'Université de Paris (Sorbonne) Archives, Registres 89 and 90, Leiden – Boston, Brill.
  • Florilegium diuersorum epigrammatum (1503), Venecia, Aldo Manuzio. He usado el ejemplar digitalizado (en formato pdf) del Münchener Digitalizierung Zentrum de la Bayerischen Staatsbibliothek localizable en internet: https://reader.digitale-sammlungen.de//de/fs1/object/display/bsb11263333_00005.html (disponible a 15 de agosto de 2020). Como los folios del volumen no están numerados, me he visto obligado a citar por los fotogramas de esta reproducción.
  • Florilegium diuersorum epigrammatum (1519), Florencia, Giunti.
  • Florilegium diuersorum epigrammatum (1521), Florencia, Aldo Manuzio.
  • Florilegium diuersorum epigrammatum (1531), Paris, Ascensius.
  • García Pinilla, Ignacio J. (2020), «Bonaventura Vulcanius en España: algunos poemas», en Florian Schaffenrath & María Teresa Santamaría Hernández (eds.), Acta Conventus Neo-Latini Albasitensis: Proceedings of the Seventeenth International Congress of Neo-Latin Studies (Albacete 2018), Leiden, Brill: 259-272 (doi:10.1163/9789004427105_019).
  • Gow, Andrew Farrar & Page, Denys Lionel (1965-1968), The Greek Anthology. Hellenistic Epigrams, 2 vols. Cambridge, Cambridge University Press.
  • Gow, Andrew Farrar & Page, Denys Lionel (1968), The Greek Anthology. The Garland of Philip, Cambridge, Cambridge University Press.
  • Guzmán Guerra, Antonio (1997), Manual de métrica griega, Madrid, Ediciones Clásicas.
  • Hermann, Gottfried (1816), Elementa Doctrinae Metricae, Leipzig, apud Gerh. Fleischerum Iuniorem.
  • Hesiodus (1538), Erga kai ēmerai, Louvain, Rutgerus Rescius.
  • Hippocrates (1533), Aphorismi, ex diversorum codicum collatione, Louvain, ex officina Rutgerus Rescius ven. Bartholomaeus Gravius.
  • Homerus (1535), Ulyssea, Batrachomyomachia, hymnoi 32, Louvain, ex officina Rutgerus Rescius voor Bartholomaeus Gravius.
  • Homerus (1532), Ilias. Iliados 1, Louvain, Rutgerus Rescius voor Bartholomaeus Gravius.
  • Jacobs, Friedrich (1794-1814), Anthologia Graeca, Leipzig, Dyck.
  • Jacobs, Friedrich (1813-1817), Anthologia Graeca ad fidem codicis olim Palatini nunc Parisini, Leipzig, Dyck.
  • Janssens, Gustaaf (1992), «Españoles y Portugueses en los medios universitarios de Lovaina (siglos xv y xvi)», en Jan Lechner (ed.), Contactos entre los Países Bajos y el mundo ibérico, Amsterdam, Atlanta, Rodopi: 13-29.
  • Lascaris, Janus (1494), Anthologia diuersorum epigrammatum, [Florencia: Lorenzo de Alopa]. He usado para acceder a Lascaris el ejemplar digitalizado (en formato pdf) del Münchener Digitalizierung Zentrum de la Bayerischen Staatsbibliothek, disponible en internet a 15 de agosto de 2020: http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0006/bsb00065290/images/index.html?seite=00001&l=en. Como los folios del volumen no están numerados, cito por los fotogramas de esta reproducción. Es el único caso de esta forma de cita, además del Florilegium de 1503.
  • Library of the University of Leiden, Vulcanius collection: ms. Vul. 103 I.
  • Maestre, José M.ª (2002), Juan de Verzosa. Anales del reinado de Felipe II, Madrid ‒ Alcañiz, Consejo Superior de Investigaciones Científicas ‒ Instituto de Estudios Humanísticos.
  • Mcdonald, Bradley (2013), «Thomas More, John Clement and the Palatine Anthology», Bibl.H&R 75: 259-270.
  • Montes Cala, Guillermo (1993), «La creación literaria en griego antiguo durante el Renacimiento: consideraciones metodológicas para su estudio a través de tres epigramas de Poliziano», en J. M.ª Maestre, L. Charlo & J. Pascual (eds.), Humanismo y pervivencia del mundo clásico, Alcañiz, Instituto de Estudios Humanísticos: I, 1, 79-209.
  • Nèvo, F. (1856), «Mémoires historiques et littéraires sur le collége des Trois-Langues à l'université de Louvain», en Mémoires couronnés et mémoires des savants étrangers publiés par l'Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique 28: 202-207.
  • Papy, Jan (ed.) (2017a), Het Leuvense Collegium Trilingue 1517-1797: Erasmus, humanistische onderwijspraktijk en het nieuwe taleninstituut Latijn-Grieks-Hebreeuws, Leuven, Peeters.
  • Papy, Jan (2017b), Erasmus’ droom: het Leuvense Collegium Trilingue 1517-1797, Leuven, Peeters.
  • Paton, W. R. (1979-1983) (=1916-1918), The Greek Anthology, The Loeb Classical Library, vol. 1 (1980=1916), vol. 2 (1970=1917), vol. 3 (1983=1917), vol. 4 (1979=1918), vol. 5 (1979=1918), Cambridge MA – London, Harvard University – William Heinemann LTD.
  • Pérez-Morillo, María del Mar (2002), Juan de Verzosa. Charina siue Amores, Madrid ‒ Alcañiz, Consejo Superior de Investigaciones Científicas ‒ Instituto de Estudios Humanísticos.
  • Pérez-Morillo, María del Mar (2009-2013), «Juan de Verzosa», Diccionario Biográfico Español, Real Academia de la Historia: 49, 783-786.
  • Plato (1529), Sōkratous apologia. [Socratis apologia], Louvain, Rutgerus Rescius & Joannes Sturmius.
  • Plato (1529a), Kritōn ē peri praktou. [Criton], Louvain, Rutgerus Rescius & Joannes Sturmius.
  • Xenophon (1530), Symposion, Louvain, Rutgerus Rescius & Joannes Sturmius.
  • Reusens, Edmond Henri Joseph (1977), Documents relatifs à l'Histoire de l'Université de Louvain (1425-1797). Tables de Notices consacrées aux membres de l'Université, Catalogues, Inventaires et Répertoires de la Bibliothèque Centrale IV, Louvain, Université Catholique de Louvain.
  • Schillings, Arnold Hubert (1903-1967), Matricule de l'Université de Louvain (1426-1789), 10 vols., Brussel, Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique.
  • Silva, Tomás (1998), The hexameter of Oppian of Anazarbus and Oppian of Apamea, Cádiz, Universidad de Cádiz, publicado en microfichas. ISBN: 84-7786-632-5.
  • Silvano, Luigi (2014), «Per l’edizione della ‘Disputa tra un ortodoso e un latinofrone sequace di Becco sulla processione dello Spirito Santo’ di Giorgio Moschampar. Con un inedito di Bonaventura Vulcanius», Medioevo greco 14: 229-265.
  • Stadtmüler, Hugo (1894-1906), Anthologia Graeca epigrammatum Palatina cum Planudea, 3 vols. (1894, vol. 1), (1899 vol. 2), (1906 vol. 3), Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri.
  • Stefani, Matteo (2019), «Bonaventura Vulcanius traduttore della Catena in Ioannem», HumLov 68.2: 317-359 (doi: https://doi.org/10.30986/2019.317).
  • Tournoy, Gilbert (2011a), «A Life-Long Dream: Bonaventura Vulcanius and His Edition of St. Cyril of Alexandria (I)», Calamus Renascens 12: 185-255.
  • Tournoy, Gilbert (2011b), «La correspondance de Bonaventura Vulcanius: quelques notes de lectura», HumLov 60: 315-325.
  • Van Dam, Harm-Jan (2010), “The honour of letters”: Bonaventura Vulcanius, scholar and poet, en H. Cazes (ed.), Bonaventura Vulcanius, Works and Networks. (Bruges 1538 - Leiden 1614), Leiden ‒ Boston, Brill: 47-68.
  • Van Miert, Dirk (2011), «Joseph Scaliger, Claude Saumaise, Isaac Casaubon and the Discovery of the Palatine Anthology (1606)», JWI 74: 241-246.
  • Waltz, Pierre (1960), Anthologie grecque, Tome 1 (Livres I-IV); Tome 4 (Livre VII, Épigr. 1-363); Tome 5 (Livre VII, Épigr. 364-748), Paris, Les Belles Lettres.
  • West, Martin Litchfield (1982), Greek Metre, Oxford, Oxford University Press.
  • West, Martin Litchfield (1987), Introduction to Greek Metre, Oxford, Oxford University Press.